Tüp Bebek Tedavisi Hangi aşamalardan Oluşur?

qweqw

Tüp Bebek tedavisi başlıca 5 aşamadan oluşur. Bunlar sırasıyla;

1. İlk değerlendirme ve muayene

2. Yumurtaların geliştirilmesi (Kontrollü Ovaryan Hiperstimulasyon)

3. Yumurtaların toplama işlemi (OPU)

4. Yumurtaların sperm ile dölleme işlemi (IVF veya ICSI)

5. Döllenmiş yumurtaların transferi (Embriyo Transferi)

İLK DEĞERLENDİRME VE MUAYENE

Tüp Bebek Tedavisi için yeni başvuran çiftten ayrıntılı tıbbi hikâye alınır. Çiftin gebe kalamama nedenleri, süresi, aldığı tedaviler ve bu tedavilerde ki başarısızlık nedenleri sorgulanır. Anamnez denilen tıbbi hikâye alınmasını takiben jinekolojik muayene ve ultrasonografi yapılarak rahim ve yumurtalıklar, pelvik organlar değerlendirilir. Temel tetkikler olan sperm analizi, rahim filmi ve hormon tetkikleri değerlendirilir ve gerekirse ek tetkikler istenebilir. Yumurta rezervi, vücut kitle indeksi (boy ve kilosu bakılarak), kadın yaşı ve önceki tedavilere verilen yanıt kullanılarak tedavi protokolü ve kullanılacak ilaç dozları belirlenir. Tedavinin başarılı olmasında en önemli aşmalardan biridir.

YUMURTALARIN GELİŞTİRİLMESİ (KONTROLLÜ OVARYAN HİPERSTİMULASYON)

Kısa protokollerde (Antagonist protokoller) genellikle adet kanamasının 2-3. günlerinde yumurta geliştirici iğne (Gonadotropin) kullanımı başlar. Uzun Protokol (Long protokol) tedavide bir önceki âdetin 21. gününden itibaren yumurta baskılayıcı tedavi uygulanır. Tedaviye adet kanamasıyla birlikte başlarken ultrasonografi ile muayene ve hormon tetkikleri bakılır. Sonuçlar uygun ise ilk aşamadaki verilere dayanarak belirlenen doz ve protokol ile yumurta geliştirici iğne tedavisi başlar. 3-4 gün sonra yapılan değerlendirmede ultrason ile foliküllerin (İçinde yumurta olan su keseciği) boyutları ve endometrium denilen rahim iç zarının kalınlığı takip edilir. Gerek duyulursa bu muayenelere hormonal monitorizasyon da eşlik eder. Adet başlangıcında 5-8 mm olan foliküllerin çapları 8-10 günlük takip ve tedavi sonrasında 17-20 mm çapa ulaşmasıyla birlikte halk arasında yumurta çatlatma iğnesi olarak bilinen nihai olgunlaştırıcı iğne yapılır ve 36 saat sonraya OPU yani yumurta toplama planlanır.

YUMURTALARIN TOPLAMA İŞLEMİ (OPU)

Yumurta çatlatma iğnesinden 36 saat sonra hafif anestezi altında transvaginal ultrasonografi eşliğinde yumurtalar toplanır. Bu işlem 15-20 dakika sürer, ağrısız ve rahat olması için hafif anestezi altında yapmayı tercih ediyoruz. Genellikle öğleden önce yapılan bu işlem için gece 24 00 den sonra ağızdan yiyecek ve içecek almamanız istenir. Yumurtaların toplandığı gün erkekten de sperm alınır ve aynı gün mikroenjeksiyon ile (ICSI veya IMSI) yumurtalar döllenir. Yumurtalar ultrasonografi kılavuzluğunda aspiratör cihazına bağlı ince bir iğne yardımıyla toplanır ve yan odadaki laboratuvarda embriyoloğa gönderilir. 12 mm çapın üzerindeki her foliküle (içinde yumurta olan su keseciği) iğne ile girilerek içindeki sıvı aspire edilir ve embriyoloğa gönderilerek yumurtanın alındığı teyit edilir. Her folikülden yumurta geleceğinin bir garantisi yoktur. Alınan yumurtalar özel yumurta geliştirici sıvılar içinde inkübatör denilen vücut içindeki çevresel koşulların benzerini sağlayan özel cihazlar içinde takip edilir. İki saatlik bir takip sonrası yumurtalar kabukları soyularak olgunlukları değerlendirilir ve MII (Metafaz II) Oosit olarak adlandırılan olgun yumurtalar seçilerek spermlerle mikroenjeksiyon (ICSI veya IMSI) ile döllendirilir. Şayet IVF denilen klasik tüp bebek yapılacaksa yumurtaların kabuklarının soyulması işlemine gerek yoktur.

Yumurta toplama işleminden sonra istirahat için odasına alınan hasta toplanan yumurta sayısı ve kullanacağı ilaçlar hakkında bilgilendirilir. 2-3 saatlik takip sonrasında kendisini iyi hissediyorsa taburcu edilir. Hafif kasık ağrısı ve sızıntı şeklinde vajinal kanama normaldir. İşlem esnası ve sonrasında antibiyotik kullanılarak enfeksiyona karşı önlem alınır ve ağrı kesiciler verilir. Embriyo transferine kadar geçen sürede telefonla embriyo gelişimi hakkında bilgilendirilir.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisi nedir makalemizi okuyarak detaylı bilgi edinin.

YUMURTALARIN SPERM İLE DÖLLEME İŞLEMİ – FERTİLİZASYON (IVF VEYA ICSI)

Yumurtaların sperm ile döllenmesi işlemi iki yöntemle yapılmaktadır.

  1. IVF (Klasik tüp Bebek)
  2. Microenjeksiyon (ICSI veya IMSI)

IVF (In Vitro Fertilization -Klasik Tüp Bebek Yöntemi)

Eskiden daha yaygın olarak kullanılan bu yöntem günümüzde genç, yumurta sayısı fazla ve sperm parametrelerinde bir anormallik tespit edilmeyen çiftlerde uygulanmaktadır. Bu yöntemde işlem için özel olarak hazırlanmış ve özel besi sıvısı içeren kaplarda her bir yumurtanın etrafına 50. 000 ila 100.000 hareketli sperm konularak 16-18 saat bekletilir ve spermin kendi kendine yumurtayı döllemesi sağlanır. Bu sürenin sonunda mikroskop altında döllenme kontrolü yapılır. Döllenmiş olan yumurtalar (Zigot) inkübatör denilen vücut içindekine benzer çevresel koşulları sağlayan cihazlarda özel besi sıvısı (medium) içinde takip edilirler. İki veya beş günlük takip sonrasında gelişen embriyolar en geç beşinci günün sonunda blastokist aşamasında rahim içine transfer edilir.

ICSI (Intra Cytoplasmic Sperm Injection) Mikroenjeksiyon

Sperm parametrelerinde bozukluk varsa, cerrahi yolla sperm elde edildiğinde, yumurta sayısı az ise, açıklanamayan kısırlık varlığında veya daha önce klasik IVF ile döllenme başarısızlığı olmuşsa mikroenjeksiyon (ICSI) yöntemi tercih edilir. Toplanan yumurtalar mekanik ve kimyasal olarak ayıklanarak çevresindeki hücre artıklarından (kumulus hücreleri) arındırılır ve olgunluk yönünden değerlendirilir. Olgun yumurtalara toplandıktan 2-4 saat sonra döllenme işlemi (ICSI) yapılır. Bu işlem embriyologlar tarafından mikroskop altında mikromanupilator denilen özel cihazlar kullanılarak yapılır. Yapısal olarak en iyi görünen hareketli spermler seçilir ve bunlardan her biri bir yumurta içine enjekte edilir. Kullanılan mikroskoplar üreme hücrelerini yani sperm ve yumurtaları 200-400 kez büyütmektedirler. Günümüzde spermlerin 6000 defadan daha fazla büyütülerek seçilmesine imkan sağlayan mikroskoplar kullanılarak döllenme işlemi yapılabilmektedir ve buna IMSI adı verilir. Bu yöntem ile özellikle sperm morfolojisi bozuk olan olgularda daha iyi sperm seçimi yapılabilmektedir.

Yapılan ICSI veya IMSI ile döllenme işleminden 16-18 saat sonra yumurtaların döllenme kontrolü yapılır. Normalde toplanan yumurtaların %70 inden fazlasının olgun gelmesi beklenir. Mikroenjeksiyon sonrasında bu olgun yumurtaların %75 inin döllenmesi beklenmektedir. Döllenmiş olan yumurtalar yani embriyolar transfer edilinceye kadar inkübatörlerde özel besi sıvıları (kültür mediumu) içinde takip edilirler.

EMBRİYO TRANSFERİ

Tüp bebek tedavisinin son aşaması döllenmiş yumurtalardan gelişen embriyoların rahim içine transfer edilmesidir. Embriyo transferi yumurta toplanmasından 2-6 gün sonra yapılabilir. Yeterli sayıda embriyo iyi gelişim gösteriyorsa genellikle beşinci güne kadar takip ederek blastokist aşamasında transfer yapmak tercih edilir. İleri gelişim aşamalarına kadar takip etmek embriyoların tutunma ihtimali yüksek olanlarını seçerek az sayıda embriyo vererek daha yüksek gebelik oranı elde etme imkânı sağlar. Bu durum çoğul gebeliğin önlenmesi açısından da yararlı bir stratejidir.

Embriyo transferi kolay ve ağrısız bir işlemdir. Ultrason eşliğinde iyi bir teknikle ve zorlanmadan yapılması gebelik şansını artıran bir faktördür. Transfer edilecek embriyo sayısını ve başarıyı etkileyen başlıca faktörler şunlardır;

  • Kadın yaşı
  • Yumurtalık rezervi
  • Yumurta ve spermin kalitesi
  • Gelişen embriyo sayısı ve kaliteleri
  • Daha önceki tedavilerin sonuçları
  • Rahim iç zarı (Endometrium) kalınlığı ve görünümü
  • İşlemin ultrason eşliğinde yapılması ve rahim ağzındaki mukusun temizlenmesi

Embriyo transferi jinekolojik muayene masasında ultrasonografi eşliğinde yapılır. Transfer esnasında embriyoların rahim içinde en uygun yere bırakıldığını gözlemlemek ve rahim boynu açısını düzleştirerek transfer kateteri denilen ince plastik kanülün rahim boynunu kolay geçmesini sağlamak için idrar torbasının dolu olması istenir. Bunun için su içerek idrara sıkışılması sağlanır. Mesane doluluğu ultrason ile kontrol edilir. Doktor ve embriyoloğun birlikte karar vererek transfer için seçtikleri embriyolar, embriyolog tarafından katater içine çekilerek hekime verilir. Hekim ultrason kılavuzluğunda embriyoları rahim içine yerleştirir. Embriyo transferi sonrası yarım saat dinlenmek yeterlidir. Sonrasında ağır iş ve egzersiz yapmadan normal hayatınıza devam edebilirsiniz. Transfer sonrası başta progesteron olmak üzere ilaçların düzenli kullanımı gebelik eldesi açısından çok önemlidir.

Embriyo transferinde 12 gün sonra veya yumurta toplama işleminden 14 gün sonra kanda gebelik testi (b-hCG) yapılmalıdır. Vajinal kanamanız olsa bile gebelik testinin yapılması önerilir. Pozitif bir değer gebelik elde edildiğini gösterir. İki gün sonra yani 48 saatte b-hCG değeri iki kata yakın veya üzerinde artış göstermişse bu gebeliğin sağlıklı devam edeceği yönünde önemli bir göstergedir. Ultrasonografi ile İlk gebelik testinden iki hafta sonra gebelik kesesini, üç hafta sonra bebeğin kalp atışını görmek mümkündür. Elde edilen gebelik normal yollarla elde edilen gebelik gibi takip edilir.

Bu konularda sorularınızı 0532 431 03 06 veya 0212 310 31 00 nolu telefonlardan Dr Müstecep Kavrut’a sorabilirsiniz.

Bu konuda detaylı bilgi ve yardım almak için merkezimizde randevu alarak yapacağınız öngörüşmeler ücretsizdir. Telefon ve mail adresinizi vererek veya danışma formumuzu doldurmanız halinde sorularınızı yanıtlayabilir, size detaylı bilgi ve yardım için geri dönüş yapabiliriz.

Tüp Bebek Tedavisi Hangi aşamalardan Oluşur?
Başa dön