İnfertilite – Kısırlık

İnfertilite – Kısırlık

Kısırlık olarak bilinen infertilite, düzenli olarak korunmadan ilişkiye giren çiftlerin bir yıl içinde gebelik için pozitif bir sonuç alamaması durumunda konulan bir tanıdır. Kısırlık olarak da isimlendirilen bu rahatsızlık, daha önce gebelik olmaması durumunda da konulan bir teşhistir. Eğer kadın daha önce hiç gebelik yaşamamışsa, primer (birincil) infertilite olarak tanı konur. Ancak önceden gebeliği olmuş ve sonradan gebelik olmaması durumunda ise, ikincil infertilite teşhisi koyulmaktadır. İkincil infertilitenin görülme sıklığı ise %5 ile %10 arasında değişkenlik gösterir. Bu durum her 10 kişiden birinin gebe kalmakta güçlük çektiği anlamına gelir. Dolayısıyla bu durumda da tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır. Kısırlık Nedir? Sorusuna yanıt olarak yukarıdaki açıklama verilebilir. 

Haftada minimum iki kez korunmasız olarak cinsel ilişkiye giren çiftler, ortalama 6 ay içinde % 50 olasılıkla, bir sene içinde ise % 84 ihtimalle gebe kalabilirler. Bir yılın sonunda ise gebelik oluşmamışsa, çiftin beklentisinde olumlu sonuç elde etme şansı ortalama %3-5 oranında düşecektir. Bu sebeple, bir yılın sonunda gebelik sonucunu alamayan çiftler, gebe kalınamama nedenine bağlı olarak tedavi edilmektedir. Tedavi için çiftlerin jinekoloğa başvurarak öneri almaları gerekir. Kadının 35 yaşından büyük olması durumunda ise 6 ay kadar beklenmesi ise yeterli olacaktır. Diğer taraftan ise eğer hamile kalamama konusunda bir sebep yoksa bu sürenin beklenmesine gerek yoktur. 

Erkek İnfertilitesi Nedir?

Erkek infertilitesi nedir? Erkeğin korunmadan düzenli olarak cinsel ilişkiye girmesi ancak baba olamaması durumu olarak açıklanabilir. Genel olarak bu durum, erkeklerin cinsel hayatlarını da olumsuz yönde etkilemektedir. Erkeklerin kısırlık belirtileri incelendiğinde genellikle idrar yapılırken zorlanma ve yanma gibi nedenlerden kaynaklı bu rahatsızlığın meydana geldiği görülmüştür. Kesin bir tanıya ulaşmak adına ise 2 ila 7 gün ilişki kısıtlamasının ardından Op. Dr. Müstecep Kavrut’un tedavi yöntemine başvurmak yararlı olacaktır. Tedavinin en önemli aşaması olan tanı koyma aşaması bu noktada son derece önemlidir. Erkeklerde, bu tip sorunların teşhis edilmesi için çeşitli testler yapılmaktadır. Sperm testleri ve ultrasonografi gibi işlemlerin yanı sıra, doktor muayenesiyle tam olarak kısırlığın tespiti mümkün olacaktır. Erkeklerde oluşan bu gibi sağlık problemleri ve doğal yollarla baba olunamamasının sebepleri belli nedenlere bağlanabilmektedir. Bu sebepler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir; 

• Sistemik hastalıklar 
• Obstrüktif (tıkanıklık) patolojiler 
• Endokrin patolojiler (hipogonadism)
• Varikosel
• Nedeni açıklanamayan durumlar 
• İnmemiş testis
• Ereksiyon (Sertleşme) sorunları
• Hipospadias 
• Diğer Nedenler

Sayılabilir.

Yukarıdaki nedenler, erkeklerde kısırlığa sebep olan bazı faktörlerdir. Çiftlerde uzun süre boyunca gebe kalınamaması durumunda, Op. Dr. Müstecep Kavrut tarafından gerçekleştirilen tedavi yöntemlerinden yararlanılabilir. Erkeklerde kısırlığın farklı birtakım sebeplere bağlı olduğunu da söyleyebiliriz. 

Erkeklerde Kısırlığın Nedenleri?

Erkek organlarında doğuştan ya da sonradan oluşan bir takım bozukluklar nedeniyle kısırlık gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Erkeğe ait genital organda var olan birtakım rahatsızlıklar kısırlığa neden olabilir.  Doğuştan gelen özelliklerin yanı sıra, gelişimsel özelliklere bağlı olarak da infertilite oluşumu meydana gelebilmektedir. Erkekte kısırlığın sebepleri inceleme altına alındığında ise aşağıdaki sebepler açıklanabilir: 

Sperme Ait Nedenler

Spermlerin Kruger yöntemine göre ortalama %4’lük kısmından daha azında normal şekilli sperm bulunması halinde, büyük çoğunluğunda şekil bozukluğu görülmesi durumunda kısırlık meydana gelebilir. Bunun yanı sıra, sperm sayısının 15 milyondan az olması ve hareket hızının %50’den düşük olması da kısırlığın nedenlerindendir. Erkeklerde kısırlık sorunlarının bu gibi nedenlere bağlı olması, kadının gebe kalmasının önüne geçmektedir.

Erkek Tüplerine Bağlı Sebepler

Oluşabilecek farklı sebepler arasında; erkek tüplerine bağlı olan nedenler de yer alır. Sperm yolunda oluşan tıkanıklıklar kısırlığa neden olabilmektedir. Sperm yolundaki tıkanıklıkların ister istemez kısırlığa neden olduğunu söyleyebiliriz. Aynı zamanda, hidrosel, inmemiş testis, varikosel gibi nedenlerin yanı sıra, enfeksiyonlar ve çeşitli travmalar da erkeklerde kısırlığa neden olabilmektedir. Erkeklerin tiroid hormon bozuklukları, psikolojik problemler ve cinsel bazı nedenlerden kaynaklı olan patolojiler kısırlığa neden olabilir.

Erkeklerde Kısırlık Tedavisi 

Erkeklerde kısırlık tedavisi sık uygulanan tedavilerden biridir.  Genellikle bu durumda erkek kısırlık tedavisi uygulanır. Sorun belirlenebilirse, bu duruma yönelik ilaç tedavisine başlanabilir. Bunun yanı sıra, erkeklerde kısırlığın tedavi edilmesi için varikosel ameliyatı da yapılabilmektedir. Eğer erkekte kanal tıkanıklığı sorunu varsa, kanal tıkanıklığı tedavisine başlanır. Bu tedaviyle yaşanan tıkanıklık düzeltilebilir böylece hamile kalamama sorunu ortadan kalkar. Ancak yapılan tedavilerle gebelik sonucu alınamasa da erkeğin durumu düzeltilir.  Yardımcı üreme tekniklerinden bu sayede yüksek başarı ve fayda sağlanır. Tedaviyle yüksek sayıda ve kalitede sperm elde edilir.  Yeterli kalitede sperm elde edilmesi sonucunda aşılama ya da tüp bebek gibi tedaviler uygulanır. 

Aşılama, erkeğin laboratuvar ortamında hazırlanan spermlerinin jinekolog tarafından kadının rahmine yerleştirilmesi şeklinde tamamlanır. Aşılama yönteminde ise deneme başına ortalama %12 ila 15 oranında bir başarı elde edilebilir. Kısırlık tedavisi için yapılan tüp bebek yöntemindeki başarı oranı ise %50 ila 60 arasında değişkenlik gösterir. Fakat erkekte yer alan sperm miktarının ve kalitesinin bu tedavileri etkilediğini söyleyebiliriz. Kadının yaşı, kullanılan ilaçlar ve benzeri durumlar da tedaviden alacağınız sonuca etki eder. Bu sebeple, her çiftin tedavisinin başarı yüzdesi farklılık gösterebilmektedir. Günümüzde ise Op. Dr. Müstecep Kavrut çeşitli mikro cerrahi ve endoskopik tedavilerden yararlanarak çiftlerin bebek sahibi olmasına yardımcı olmaktadır. 

Erkek Kısırlık Testi Nedir?

Erkek kısırlık testi, sperm testi olarak da isimlendirilen bir işlemdir. Erkek kısırlık testinde sağlıklı sperm hücresi ile kaliteli sperm olup olmadığına bakılır. Bu araştırma laboratuvar testi yapılarak anlaşılır. Erkeklerde, boşalma esnasında çıkan meninin içeriğindeki hareketli sperm hücreleri, bu test sayesinde analiz edilmektedir. Analiz sonucu erkeğin üreme potansiyeli de değerlendirilmiş olur. Çocuk sahibi olmayı düşünen çiftlerin bir sene boyunca korunmasız ve düzenli ilişkiye girmelerine rağmen çocuk sahibi olamamaları durumunda, ilk olarak sperm testi yaptırmaları gerekir.  Bu test sayesinde, üreme için gerekli olan hareketli ve sağlıklı sperm hücrelerinin miktarı da belirlenmiş olur. 

Ejakülasyon (boşalma) meni, farklı salgı bezleri tarafından oluşturulur.  Yoğun kıvamlı, yapışkan ve beyaz renkli olan bu sıvının içinde yer alan hareketli hücreler ise sperm olarak adlandırılır. Spermler, kadın rahmine girdiğinde kuyruğu ile hareket ederek, fallop tüplerinde yer alan olgunlaşmış kadın yumurtasına doğru gider. Burada ise yumurta ile birleşerek üremenin ilk aşaması tamamlanmış olur. Sperm testi esnasında, bütün bu sıvıların miktarı ve kalitesi de detaylı bir şekilde incelemeye alınır. Çiftlerin çocuk sahibi olmak istemelerine rağmen olumsuz sonuç almaları durumunda, hekimin ayrıntılı olarak hikaye dinleme ve fiziksel muayene yapacağını da söyleyebiliriz. Aynı zamanda, sperm üretimine engel olan bir takım hastalıkların varlığı ya da geçirilmiş hastalıklardan dolayı da sperm testi uygulanmaktadır. 

Varikosel ve Kanal Tıkanıklığı Nasıl Tedavi Edilir?

Erkeklerde kısırlık tedavisi arasında yerini alan varikosel, erkeklerde sık görülen rahatsızlıklardan bir tanesidir. Erkek kısırlığında en sık rastlanılan hastalık varikoseldir.  En sık görülen ve tedaviye en fazla yanıt veren sebeplerden biri de varikosel hastalığıdır. Damar yapısının bozulmasıyla ortaya çıkan varisleşme damarın kapakçık yapısını bozar.  Reflü akım ile geriye dönen toksik maddeler sperm hücrelerine zarar verir. Aynı zamanda, sperm hücrelerinin yüksek ısıya maruz kalması durumunda ise testis ve sperm hücreleri zarar görmektedir. Microcerrahi tekniğiyle yapılan ameliyat ise varikosel hastalığının tedavi edilmesine yardımcı olur. 

Erkeklerin yaşamış olduğu kanal tıkanıklığı ise farklı sebeplere bağlı olarak oluşabilmektedir. Zamanla gelişen kistlere bağlı olarak kanal tıkanıklığı sorunu yaşanabilmektedir. Doktor eliyle vazektomi ismi verilen tüplerin bağlanmasıyla kanallar genişletilir. Doğum kontrol yöntemi sonucunda tüplerin bağlanmasıyla bu genişleme işlemi gerçekleştirilir. Kanal tıkanıklığı doğumsal da olabilen bir rahatsızlıktır. Genetik sebeplerle spermin dışarı çıkış yollarının tamamen ya da kısmen gelişmemesi durumunda da kanal tıkanıklığı yaşanabilmektedir. Aynı zamanda, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan dolayı da kanal tıkanıklığı oluşabilmektedir. Tıkanıklıktan dolayı meydana gelen kısırlıklar, Op. Dr. Müstecep Kavrut’un tedavileri sırasında mikro cerrahi ve endoskopik yöntemler ile tedavi edilmektedir. Bu sayede, çoğu vaka başarıyla sonuç vermektedir.

Kadın İnfertilitesi Nedir? 

Kadın infertilitesi Kadınlarda yumurtlama problemleri, hormon düzensizlikleri, tümör veya kist gibi nedenlerden kaynaklı meydana gelen rahatsızlıktır. Kadınlarda kısırlığın en fazla görülen sebepleri arasında; yumurtalıklardaki sorunlar yer alır.  Yaş faktörü de kısırlığın sebeplerinden bir tanesi olarak sayılabilir. Çünkü kadınlar yaş aldıkça doğurganlıkları azalma eğiliminde olur. Yumurtlama sorunları ise birden fazla sebebe dayanıyor olabilir. Bu nedenleri ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz; 

• Tümör ya da kist 
• Hormon bozuklukları
• Anoreksi ya da bulimua gibi yeme bozuklukları 
• Tiroid bezi problemleri 
• Alkol ve uyuşturucu kullanımı
• Tiroid bezi sorunları 
• Aşırı kilo
• Stres
• Kısa olan menstrüel siklus
• Önemli ölçüde vücutta yağ kaybına sebep olan egzersizler

Kadınlarda Kısırlık Tedavisi 

Kadınlarda kısırlığın tedavi edilmesi belli unsurlara bağlı olarak planlanarak gerçekleştirilir. Bireylerin yaşına, ne kadar süredir bu problemi yaşadığına ve tedavi geçmişine bakılmaktadır. Kişisel tercihlere bağlı olarak, çeşitli tedavi yöntemleri tercih edilebilir. Kısırlık, son derece karmaşık bir hastalık olduğundan dolayı, tedavi başlangıcında fiziksel ve psikolojik destek de alınmalıdır. Bazı kadınlar, doğurganlığını iyileştirmek amacıyla terapi alabilmektedir. Ancak terapi ile, birkaç farklı tedavi türüne de ihtiyaç duyulmaktadır. Son zamanlarda, gelişmiş olan teknikler doğrultusunda hamile kalma olasılığı da artış göstermektedir. Bir kadının kısırlık tedavisi, tıbbi geçmiş ve pelvik muayene dahil olmak üzere farklı muayene işlemleriyle başlar. Doktor, daha sonra düzenli olarak yumurtlama olduğundan ve yumurtaların serbest kaldığından emin olur ve hormon seviyesini ölçmek için kan testi ister. 

Yumurtlama tedavisi olarak bilinen ovulasyon İndüksiyonu, yapılan muayene sonrasında gebeliğin oluşmasına herhangi bir sebebin bulunmadığı durumlarda uygulanır. Sebebi açıklanamayan kısırlık ya da kadında yumurtlama düzensizlikleri de saptandığında yumurtlama tedavisi uygulanmaktadır. Bu yöntem, kadınlarda kısırlık tedavisinde çok sık tercih edilir. Yapılan bu yöntemdeki amaç ise kadının her ay düzenli olarak yumurtlamasını sağlamaktır. Belirlenen zamanlarda birliktelik yaşayan çiftlerin ise gebelik şansı artacaktır. Yumurtlama tedavisi aşamasında, ağızdan alınan haplar da tedaviyi destekler. Deri altından yapılan iğneler de bu rahatsızlığın giderilmesinde kullanılan yöntemlerden bir tanesidir. Kadınlarda kısırlık tedavisinde ilk aşama olarak yumurtlama tedavisi, 3 ila 6 ay kadar sürmektedir. 

Belirtilen süre sonunda ise hamileliğin oluşmaması durumunda farklı tedaviler uygulanabilmektedir. Tedaviye sebebine yönelik olarak çiftlerin durumları dikkate alındıktan sonra, tedaviye başlanmaktadır. Gebe kalamamaya yönelik olarak, düzeltilebilecek bir sebep tespit edilmesi durumunda, cerrahi ve tıbbi yöntemlerle belli tedaviler uygulanır. Nedene yönelik cerrahi ve tıbbi tedavilerden sonuç alınamazsa, bir takım yardımcı üreme tedavilerinden destek alınabilir. Kadın yaşı, yumurtalık rezervi, sperm sayısı, hareket ve morfolojisi, rahim ve tüplerin durumu, kısırlık süresi ve cinsel fonksiyon bozukluğu olup olmaması gibi unsurlar dikkate alınarak tedavi yöntemi belirlenir. 

İnfertilite Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İnfertilite tedavi yöntemleri nelerdir? Sorusu, uzun süredir anne baba olamayan ve kısırlık tanısı konan çiftler tarafından yönlendirilmektedir. Kısırlık tedavisinde kullanılan birçok yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler doğrultusunda, çiftlerin anne ve baba olma olasılıkları artar. Öncelikle, kısırlık kadına ya da erkeğe bağlı olabilen bir durumdur. Bu iki durumda da uygulanan belli kısırlık tedavileri bulunmaktadır. Kısırlık pek çok farklı nedenle meydana gelebilmektedir. İnfertilite tedavisi de kısırlığa neden olan durumlara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bazı durumlarda, üremeye yardımcı olan tedavi tekniklerinden biri olan tüp bebek tedavisi bu rahatsızlığın tedavisi için önerilir. Bu tedavi de erkeğin üreme hücresi spermle kadının üreme hücresi olan yumurta, laboratuvar ortamında bir araya getirilir. Laboratuvar ortamında döllenen sperm ve yumurtalıklar, gebeliğin olumlu sonuçlanmasına olanak sağlayabilmektedir. Oluşan embriyo, kadının rahmine bırakılır ve gebelik sağlanmış olur. Ancak her zaman gebelik için olumlu sonuçlar alınamamaktadır. Kısırlık tedavisinde genellikle kullanılan yöntemler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir: 

• Aşılama (IUI)
• Tüp bebek tedavisi 
• Mikroenjeksiyon
• Yumurta Dondurma
• Mitokondri transferleri (Deneysel)
• Yardımcı tomurcuklanma (Assiste Hatching)
• Embriyo tıraşlama
• Yumurta gençleştirme (PRP) (Deneysel)

 Kadına Bağlı Kısırlık Nedenleri?

Kısırlık, kadına ya da erkeğe bağlı olabilen bir rahatsızlıktır. Kadına bağlı olarak sık görülen kısıklık sebepleri arasında tiroit hormon bozuklukları yer alır. Aynı zamanda, hiperprolaktinemi, Ovulasyon (yumurtlama) düzensizlikleri, polikistik Over Sendromu ve ileri yaş faktörleri de kadınlarda kısırlığın sebeplerinden bir kaçıdır. Kadınlarda çikolata kisti olarak bilinen endometriozis oluşumu da kısırlığı etkiler. Rahim içinde yapışıklıklar olması ise (Asherman sendromu) olarak bilinir. Yine bu durum da kadınlarda kısırlığın sebeplerinden biri olarak gösterilir. Kadınların erken menopoza girmesi de kısırlığın oluşumuna ortam hazırlar. Bunun yanı sıra, eğer kadınlarda yumurta rezervi düşüklüğü, endometrial ossifikasyon gibi rahimde yer alan patolojiler varsa bu da kısırlık nedeni olarak açıklanabilir. Fallop tüplerinin kapalı oluşu ve üreme organına ait birtakım travmalar da kısırlığın başlıca nedenleri arasında yerini alır. 

Erkeğe Bağlı Kısırlık Sebepleri Nelerdir?

Kadından kaynaklı kısırlık sebepleri olabileceği gibi erkeğe bağlı olarak da kısırlık nedenleri olabilmektedir. Erkeğe bağlı kısırlık spermin sayı, hareket ve şekil yönünden normal sınırların altında değerlere sahip olması durumudur.  Erkeğe bağlı olarak görülen kısırlık nedenleri arasında ilk olarak sperm kanallarının doğuştan tıkalı olması yer alır. Aynı zamanda, varikosel rahatsızlığının var olduğu erkeklerde de kısırlık görülmektedir. Sperm morfolojisi (şekil bozukluklarıyla ilgili sorunlar) kısırlığın nedenlerinden bir tanesidir. Erkeklerin sperm kalitesinin düşük olması ve menilerinde hiç sperm bulunmaması da kısırlığın nedenleri arasında sayılabilir. Bazı durumlarda, kimyasallara maruz kalınması, aşırı sıcak ortamlarda uzun süre kalmak ve sürekli oturarak çalışmak da kısırlığın görülmesine neden olan sebepler arasındadır. Aynı zamanda, alkol ve sigara tüketiminin çok olması da bu rahatsızlığı tetikleyen durumlar arasında yerini alır. 

Kısırlıkla İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Erkek Kısırlığı Tedavi Edilebilir Mi?

Erkeklerde kısırlık tedavisi olan bir durumdur. Başlangıçta basit ve sebebe yönelik birçok tedavi yöntemi tercih edilebilir. İlaç tedavileri, kanal tıkanıklığı tedavisi ve varikosel ameliyatı tedavisi gibi yöntemler, erkeklerin kısırlığının tedavi edildiği tekniklerdir. 

Kısırlık Tedavisi Var Mı?

Kadın ya da erkeklerde var olan problemler doğrultusunda cerrahi yöntem ve ilaçlar ile tedavisi yapılabilmektedir. 

Kısır Olmamak İçin Neler Yapılmalıdır?

Öncelikle yaşam tarzının değiştirilmesi, aşırı kilo varsa verilmesi, düzenli spor, sigara ve alkolden uzak durulması, dar giysiler giyilmemesi ve çok sıcak ortamlarda bulunulmaması gerekir.