Tüp bebek nedir?

Kadın yumurtası ve erkeğin spermlerinin vücut dışına alınarak laboratuvar ortamında döllenmesi sonucu oluşan embriyonun 2-5 gün süreyle laboratuvarda geliştirilmesi ve tekrar rahim içine transferi işlemine tüp bebek tedavisi denir.

Adet kanamasıyla birlikte başlanarak ilaçla büyütülüp olgunlaştırılan kadın yumurtaları vaginal ultrason probuna takılan  ince bir iğne ile hafif anestezi altında toplanır. Aynı gün erkeğin spermleri alınarak eşinin yumurtaları ile laboratuvarda mikroskop altında döllenir. Döllenmiş yumurta kadın vücudu ile benzer koşulları sağlamaya yarayan inkübatör denilen cihazlar içinde gelişimini sürdürür ve embriyo adını alır. Embriyonun gelişimine göre en erken ikinci veya en geç beşinci gününde jinekolojik muayene masasında ince bir kateter aracılığıyla rahim içine transfer edilir. Embriyo transferi ağrısız bir işlemdir ve ultrason kılavuzluğunda yapılmaktadır. Transferden 12 gün sonra veya yumurta toplama işleminden 14 gün sonra gebelik testi yapılır. Bu işlemlerin tamamına tüp bebek tedavisi adı verilmektedir.

TÜP BEBEK NASIL YAPILIR?

İnfertilite yani kısırlık tanısı konarak tüp bebek tedavisi kararı alınmış çiftlerde önce kadın yumurtalarının olgunlaştırılması için yumurta büyütücü ilaçlar kullanılmaya başlanır. Tedaviye genellikle âdetin 2. veya 3. gününde başlanır. İlk muayenede rahim ve yumurtalıklar ultrason ile değerlendirilir ve kan tetkiki ile hormon düzeylerine bakılabilir. (Etradiol, LH ve Progesteron)

Muayene ve kan tetkik sonuçları birlikte değerlendirildikten sonra kişiye uygun doz ve protokol seçimi yapılarak yumurta uyarıcı tedaviye başlanır. Yumurtaların uyarılarak büyütülmesi yaklaşık 7-10 gün sürer. Bu süreçte 2-3 gün aralıklarla kontroller yapılır. Yumurtaların yeterli büyüklüğe ulaşmasını takiben yumurta çatlatma iğnesi denilen yumurtalarda nihai olgunlaşmayı sağlayan iğne yapılır. Bu iğne yapıldıktan 35-36 saat sonra yumurtalar toplanır.

Yumurta toplanması hafif sedasyon veya anestezi altında yapılan 15-30 dakika süren bir işlemdir. Muayene masasında vajinal ultrason probuna takılan bir kılavuz aplikatörden geçirilen ince iğneler ile overlere (yumurtalıklara)  ulaşılır ve 120-150 mmHG basınç ile içinde yumurtalar bulunan foliküller (İçi su dolu küçük kesecikler) aspire edilir.

Toplanan yumurtalar laboratuvarda embriyologlara aktarılır. Embriyologlar mikroskop altında ilk değerlendirmeyi yaptıktan sonra olgun yumurtaları seçerek erkekten alınan spermlerle mikroenjeksiyon (ICSI) yani döllenme işlemini gerçekleştirirler. Yeterli sperm ve yumurtası olan olgularda kısmen veya tamamen IVF denilen klasik tüp bebek uygulaması da yapılabilir. Ancak ICSI yani micro enjeksiyonda fertilizasyon (döllenme) oranı daha yüksektir ve günümüzde birçok klinikte daha çok bu yol tercih edilmektedir.

Yumurta toplama işleminden bir gün sonra fertilizasyon (döllenme) gerçekleşen yumurtaların gelişimleri takibe alınır. 2-5 gün süren takipte seçilen embriyolar transfer edilirken artan kaliteli embriyolar dondurulabilir. Yeterli sayıda ve uygun gelişim gösteren embriyoların varlığı halinde beşinci güne kadar takip edilerek blastokist aşamasında transfer yapılması tercih edilir. Embriyo transferi muayene masasında yapılan ağrısız bir işlem olup 5-10 dakika sürmektedir. Hekim ve hasta ultrasonda embriyoların konduğu yeri görebilir.

TÜP BEBEK NE KADAR SÜRER

Âdetin 2 veya 3. gününde tedaviye başlandığında toplam 15 – 20 gün içinde tedavi genellikle sonuçlanmaktadır. Tüp bebek tedavisi  sırasıyla şu aşamalardan oluşmaktadır,

Yumurtaların uyarılması (7-12 gün)

Yumurta çatlatma –  iğnesi – Yumurta toplama işlemi (1,5 gün / 35-36 saat)

Döllenmiş yumurtalar yani embriyoların gelişiminin inkübatörde takibi (2-5 gün)

Embriyo transferinden 12 gün sonra veya yumurta toplama işleminden 14 gün sonra kanda gebelik testi yapılarak tedavinin sonucu öğrenilmektedir.