Tüp bebekte yeni gelişmeler yazımızın 5. bölümü
Tüp bebek tedavisinde yüksek başarı iyi kalitede embriyoyu reseptif bir rahim içine yani embriyonun tutunması için uygun zamanda olan bir rahme transfer ettiğimizde gerçekleşir. Bu iki faktörden birinin kötü olması tedavide başarısızlığa yol açar. Çok iyi bir embriyoyu, gebeliğin yerleşmesi için uygun zamanda olmayan bir rahmin (endometrium) içine transfer ettiğimizde bu embriyo tutunamayacak ve gebelik oluşmayacaktır. Aynı şekilde rahim içi uygun olsa bile kötü bir embriyo transfer edildiğinde gebelik elde edemeyeceğiz. Yakın bir zaman öncesine kadar, klasik bir tüp bebek tedavisinde rahim dokusunun döllenme sonrası 5. ve 6. günlerde (özellikle 5. gün) embriyonun tutunmasına uygun hale geldiği düşünülüyordu ve nerede ise tüm embriyo transfer işlemleri (taze veya donmuş embriyo ile) bu düşünceye göre planlanıyordu.
Son yıllarda yapılan moleküler genetik çalışmalar, rahim iç dokusunun kişiden kişiye değişebilen bir şekilde embriyo için farklı zamanlarda hazır hale gelebildiğini, bu hazırlık sürecinin doğru planlanamadığı durumlarda ise gebeliğin gerçekleşemediğini ortaya koymuştur. Bu farklılıkları işlem öncesinde belirleyebilmek ve sonuçlara göre kişiselleştirilmiş bir embriyo transfer gününün planlanabilmesi amacıyla gerçekleştirilen ERA testi sayesinde artık belirli bir grup hastada kişisel embriyo transfer gününü belirleyerek gebelik elde edebilmek mümkün hale gelmiştir. Böylelikle de doğru zamanda doğru embriyo transferi yapılarak gebelik oranlarında artış sağlanabilmektedir.
Embriyonun rahim içine tutunduğu dönemlerde alınacak bir rahim içi (endometrium) biyopsisi ile endometriumun embriyo tutunabilirliği açısından uygun olup olmadığı ERA (Endometrial reseptivity assay) testi ile bakılabilmektedir. ERA testi için rahim içi doku örneği doğal siklusta yumurtlamayı takiben beşinci günde veya hormon replasman tedavisi alanlarda progesteron alımını takiben beşinci günde yapılmaktadır. Alınan rahim içi dokusunda yapılan genetik analiz ile yaklaşık 238 gen ekspresyonu bakılmaktadır. Rahmin embriyo tutunabilirliği açısından uygun dönemde olduğu tespit edildiğinde benzer koşullar yaratılarak rahim hazırlanıp embriyo transfer edilmektedir. Özellikle tekrarlayan embriyo tutunma başarısızlığı olanlarda, birden çok defa iyi kalitede embriyo verilmesine rağmen gebelik elde edilemeyen çiftlerde bu yöntemin kullanılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. İyi bir embriyo dondurma programı olan bir merkezde bu yöntem tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olgularında bir umut olmaktadır.